چرا باید فشار خون رو تو خونه اندازه بگیریم؟
اندازه‌گیری فشار خون در منزل مزایای زیادی داره. اول از همه، بهت این امکان رو می‌ده که فشار خونت رو در طول روز و در شرایط مختلف (نه فقط توی مطب دکتر) زیر نظر داشته باشی. این خیلی مهمه، چون فشار خون می‌تونه تحت تاثیر عوامل مختلفی مثل استرس، فعالیت بدنی و حتی زمان روز تغییر کنه. برای مثال، ممکنه تو مطب دکتر استرس داشته باشی و فشار خونت بالاتر از حد معمول نشون داده بشه (به این پدیده "فشار خون روپوش سفید" می‌گن).
علاوه بر این، اندازه‌گیری منظم فشار خون در منزل به پزشکت کمک می‌کنه تا تصمیمات بهتری درباره‌ی درمان‌ت بگیره. وقتی پزشکت یه سری اطلاعات دقیق و منظم از فشار خونت در طول زمان داشته باشه، می‌تونه داروهای مناسب‌تری تجویز کنه و تاثیر درمان رو بهتر ارزیابی کنه. این به خصوص برای کسایی که فشار خون بالا دارن یا تحت درمان هستن خیلی مفیده.
در نهایت، اندازه‌گیری فشار خون در منزل بهت کمک می‌کنه تا از سلامتیت بیشتر مراقبت کنی و سبک زندگی سالم‌تری رو انتخاب کنی. وقتی به طور منظم فشار خونت رو چک می‌کنی، بیشتر به فکر تغذیه‌ات، ورزش کردن و کنترل استرست می‌افتی. این می‌تونه به پیشگیری از بیماری‌های قلبی و عروقی کمک کنه و طول عمرت رو افزایش بده.
چه وسایلی لازم داریم؟
برای اندازه‌گیری فشار خون در منزل، به یه دستگاه فشار خون دیجیتالی نیاز داری. دو نوع دستگاه فشار خون دیجیتالی وجود داره: بازویی و مچی. دستگاه‌های بازویی دقیق‌تر هستن و معمولاً توصیه می‌شن. دستگاه‌های مچی ممکنه برای کسایی که بازوهای خیلی بزرگی دارن یا استفاده از دستگاه بازویی براشون سخته مناسب باشن، اما باید دقت کنی که موقع استفاده مچ دستت رو در سطح قلب نگه داری.
وقتی داری دستگاه فشار خون می‌خری، به یه سری نکات توجه کن. اول از همه، مطمئن شو که سایز کاف دستگاه (همون قسمتی که دور بازو بسته می‌شه) برای بازوی تو مناسبه. کاف خیلی کوچک یا خیلی بزرگ می‌تونه باعث خطای اندازه گیری بشه. معمولاً سایز مناسب کاف روی جعبه یا دفترچه راهنمای دستگاه نوشته شده. اگر مطمئن نیستی، می‌تونی از داروخونه کمک بگیری.
دوم اینکه، دستگاهی رو انتخاب کن که صفحه نمایشش خوانا باشه و کار کردن باهاش آسون باشه. بعضی از دستگاه‌ها قابلیت ذخیره اطلاعات رو هم دارن که می‌تونه برای پیگیری تغییرات فشار خونت مفید باشه.
در نهایت، قبل از استفاده از هر دستگاه جدیدی، دفترچه راهنماش رو به دقت بخون و مطمئن شو که روش صحیح استفاده ازش رو یاد گرفتی.
آماده‌سازی قبل از اندازه‌گیری
برای اینکه یه اندازه‌گیری دقیق داشته باشی، باید قبلش یه سری کارها انجام بدی. اول از همه، حداقل ۳۰ دقیقه قبل از اندازه‌گیری از مصرف کافئین، الکل و سیگار خودداری کن. این مواد می‌تونن فشار خونت رو به طور موقت بالا ببرن.
دوم اینکه، قبل از اندازه‌گیری به دستشویی برو تا مثانه‌ات پر نباشه. مثانه پر می‌تونه باعث افزایش فشار خون بشه.
سوم اینکه، یه جای آروم و راحت پیدا کن و حداقل ۵ دقیقه قبل از اندازه‌گیری بشین و استراحت کن. پاهات رو روی زمین بگذار و از انداختن پا روی پا خودداری کن. دستت رو روی یه سطح صاف (مثل میز) بگذار و مطمئن شو که در سطح قلبت قرار داره.
چهارم اینکه، موقع اندازه‌گیری حرف نزن و سعی کن ریلکس باشی. حرف زدن می‌تونه باعث افزایش فشار خون بشه.
روش صحیح اندازه‌گیری فشار خون
حالا که آماده شدی، می‌تونی اندازه‌گیری رو شروع کنی. کاف دستگاه رو دور بازوی لختت ببند (معمولاً ۲-۳ سانتی‌متر بالاتر از آرنج). مطمئن شو که کاف نه خیلی سفته و نه خیلی شل، باید بتونی یه انگشتت رو به راحتی زیرش فرو ببری.
دکمه شروع دستگاه رو بزن و منتظر بمون تا کاف باد بشه و بعد به آرومی خالی بشه. در طول این مدت، سعی کن ریلکس باشی و نفس عمیق بکش.
بعد از اینکه اندازه‌گیری تموم شد، دستگاه دو تا عدد رو نشون می‌ده: فشار خون سیستولیک (عدد بالا) و فشار خون دیاستولیک (عدد پایین). این اعداد رو یادداشت کن.
برای اینکه مطمئن شی اندازه‌گیریت دقیق بوده، بهتره دو بار پشت سر هم فشار خونت رو اندازه بگیری (با فاصله ۱-۲ دقیقه) و میانگین این دو تا عدد رو به عنوان فشار خونت در نظر بگیری.
فشار خون من نرماله؟ خوندن و تفسیر اعداد
فشار خون نرمال معمولاً کمتر از 120/80 میلی‌متر جیوه در نظر گرفته می‌شه. اما این فقط یه محدوده کلیه و ممکنه برای بعضی از افراد متفاوت باشه. به طور کلی، طبقه‌بندی فشار خون به این صورته:
- نرمال: کمتر از 120/80 میلی‌متر جیوه
- بالا: 120-129 سیستولیک و کمتر از 80 دیاستولیک
- فشار خون بالا مرحله 1: 130-139 سیستولیک یا 80-89 دیاستولیک
- فشار خون بالا مرحله 2: 140/90 میلی‌متر جیوه یا بیشتر
- بحران فشار خون: بالاتر از 180/120 میلی‌متر جیوه (نیاز به مراقبت فوری پزشکی داره!)
اگه فشار خونت به طور مداوم بالاتر از حد نرمال باشه، نشونه اینه که فشار خون بالا داری و باید به دکتر مراجعه کنی. فشار خون بالا می‌تونه به مرور زمان به قلب، کلیه‌ها و سایر اندام‌های بدنت آسیب برسونه.
اگه فشار خونت خیلی پایینه (کمتر از 90/60 میلی‌متر جیوه)، ممکنه نشونه یه مشکل دیگه باشه و بهتره با دکترت مشورت کنی.
نکات مهم برای اندازه‌گیری دقیق‌تر
- سعی کن همیشه فشار خونت رو در یه زمان مشخص از روز اندازه بگیری (مثلاً صبح و عصر).
- فشار خونت رو به طور منظم ثبت کن و به دکترت نشون بده.
- اگه دارو مصرف می‌کنی، داروهایت رو طبق دستور پزشک مصرف کن و هیچ‌وقت خودسرانه دوزشون رو تغییر نده.
- از یه دستگاه فشار خون معتبر و کالیبره شده استفاده کن.
- مطمئن شو که کاف دستگاه اندازه مناسبی داره.
- قبل از اندازه‌گیری استراحت کن و ریلکس باش.
اشتباهات رایج در اندازه‌گیری فشار خون
خیلی از افراد موقع اندازه‌گیری فشار خون در خونه اشتباهاتی رو مرتکب می‌شن که می‌تونه باعث خطا در نتیجه بشه. بعضی از این اشتباهات عبارتند از:
- مصرف کافئین، الکل یا سیگار قبل از اندازه‌گیری
- پربودن مثانه
- حرف زدن موقع اندازه‌گیری
- نادرست بستن کاف
- اندازه‌گیری فشار خون در حالت ایستاده یا درازکش (مگر اینکه پزشک توصیه کرده باشه)
- استفاده از دستگاه نامعتبر یا کالیبره نشده
با اجتناب از این اشتباهات، می‌تونی مطمئن شی که اندازه‌گیری‌هات دقیق هستن.
کی باید به دکتر مراجعه کنیم؟
اگه به طور مداوم فشار خونت بالاتر از حد نرمال باشه، باید به دکتر مراجعه کنی. همچنین اگه علائمی مثل سردرد شدید، سرگیجه، تاری دید، درد قفسه سینه یا تنگی نفس داری، باید فوراً به اورژانس مراجعه کنی. این علائم می‌تونن نشونه فشار خون بالا خطرناک باشن.
حتی اگه فشار خونت نرماله، باز هم بهتره به طور منظم (حداقل سالی یه بار) به دکتر مراجعه کنی و چکاپ بشی. این به خصوص برای کسایی که سابقه خانوادگی بیماری‌های قلبی و عروقی دارن، خیلی مهمه.
تغییر سبک زندگی برای کنترل فشار خون
علاوه بر مصرف داروها، تغییر سبک زندگی هم می‌تونه به کنترل فشار خون کمک کنه. بعضی از تغییرات مفید عبارتند از:
- تغذیه سالم: مصرف غذاهای کم‌چرب، کم‌نمک و پر از میوه‌ها و سبزیجات
- ورزش منظم: حداقل 30 دقیقه ورزش متوسط در بیشتر روزهای هفته
- کاهش وزن: اگه اضافه وزن داری، سعی کن وزنت رو کم کنی. حتی کم کردن چند کیلو هم می‌تونه تاثیر زیادی روی فشار خونت داشته باشه.
- ترک سیگار: سیگار کشیدن فشار خون رو بالا می‌بره و خطر بیماری‌های قلبی و عروقی رو افزایش می‌ده.
- کنترل استرس: یادگیری تکنیک‌های مدیریت استرس مثل مدیتیشن و یوگا
- محدود کردن مصرف الکل: مصرف بیش از حد الکل می‌تونه فشار خون رو بالا ببره.
این تغییرات می‌تونن بهت کمک کنن تا فشار خونت رو در محدوده نرمال نگه داری و از بیماری‌های قلبی و عروقی جلوگیری کنی.
پرسش‌های متداول
آیا اندازه‌گیری فشار خون در بازوی چپ و راست متفاوته؟
معمولاً تفاوت زیادی بین فشار خون در بازوی چپ و راست وجود نداره. اما اگه تفاوت قابل توجهی وجود داشته باشه (بیشتر از 10 میلی‌متر جیوه)، بهتره همیشه از بازویی استفاده کنی که فشار خون بالاتری داره.
آیا قرص‌های فشار خون رو باید قبل از اندازه‌گیری مصرف کرد یا بعد؟
قرص‌های فشار خون رو باید طبق دستور پزشک مصرف کنی. اگه مطمئن نیستی، از پزشکت بپرس. معمولاً بهتره قرص‌هات رو قبل از اندازه‌گیری مصرف کنی تا تاثیرشون رو روی فشارت ببینی.
اگه کاف دستگاه خیلی کوچیک باشه، چه اتفاقی می‌افته؟
اگه کاف دستگاه خیلی کوچیک باشه، فشار خونت به طور کاذب بالاتر نشون داده می‌شه.
آیا ورزش می‌تونه فشار خون رو پایین بیاره؟
بله، ورزش منظم می‌تونه به کاهش فشار خون کمک کنه. سعی کن حداقل 30 دقیقه ورزش متوسط در بیشتر روزهای هفته داشته باشی.
آیا استرس باعث افزایش فشار خون می‌شه؟
بله، استرس می‌تونه به طور موقت فشار خون رو بالا ببره. سعی کن استرست رو مدیریت کنی و تکنیک‌های ریلکسیشن رو یاد بگیری.
