دیابت، بیماری خاموشی که زندگی میلیونها نفر را در سراسر جهان تحت تاثیر قرار داده است. اما خبر خوب این است که با تشخیص زودهنگام، درمان مناسب و مدیریت صحیح، میتوان از عوارض ناگوار این بیماری پیشگیری کرد و زندگی سالم و پرباری داشت. در این مقاله، با همراهی شما به بررسی جامع دیابت، علائم، روشهای تشخیص و درمان آن میپردازیم و شما را با مرکز تخصصی دیابت در تبریز و خدمات ارزشمند آن آشنا میکنیم. این مرکز با بهرهگیری از برترین پزشکان متخصص و کادر مجرب، جدیدترین متدهای درمانی و تجهیزات پیشرفته، در خدمت شما عزیزان است تا گامی استوار در جهت سلامتی بردارید
دیابت یک بیماری مزمن است که در آن بدن قادر به تولید کافی انسولین نیست و یا نمیتواند به طور موثر از انسولین تولید شده استفاده کند. انسولین هورمونی است که قند (گلوکز) را از خون به سلولها منتقل میکند تا به عنوان انرژی مورد استفاده قرار گیرد. وقتی انسولین به اندازه کافی وجود نداشته باشد یا به درستی کار نکند، قند در خون تجمع مییابد و منجر به افزایش قند خون میشود. مدیریت دیابت برای جلوگیری از عوارض جدی مانند بیماریهای قلبی، آسیب عصبی، بیماری کلیوی و مشکلات بینایی حیاتی است.
دیابت نوع 1: در این نوع، سیستم ایمنی بدن به سلولهای تولید کننده انسولین در پانکراس حمله میکند و آنها را از بین میبرد. افراد مبتلا به دیابت نوع 1 نیاز به تزریق روزانه انسولین دارند. دیابت نوع 2: این نوع شایعترین نوع دیابت است و معمولاً در بزرگسالان دیده میشود. در دیابت نوع 2، بدن به انسولین مقاوم میشود و یا انسولین کافی تولید نمیکند. عوامل خطر شامل چاقی، کمتحرکی، سابقه خانوادگی دیابت و سن بالا است. دیابت بارداری: این نوع دیابت در دوران بارداری رخ میدهد و معمولاً پس از زایمان برطرف میشود. با این حال، زنان مبتلا به دیابت بارداری در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به دیابت نوع 2 در آینده قرار دارند.عوامل متعددی میتوانند خطر ابتلا به دیابت را افزایش دهند. شناخت این عوامل میتواند به شما کمک کند تا اقدامات پیشگیرانه لازم را انجام دهید:
سابقه خانوادگی دیابت: اگر والدین، خواهر یا برادر شما دیابت داشته باشند، خطر ابتلا به دیابت در شما بیشتر است. اضافه وزن یا چاقی: اضافه وزن و چاقی، به ویژه چربی شکمی، مقاومت به انسولین را افزایش میدهد. کمتحرکی: فعالیت بدنی به بدن کمک میکند تا از انسولین به طور موثرتری استفاده کند. سن بالا: با افزایش سن، خطر ابتلا به دیابت افزایش مییابد. نژاد: برخی از نژادها، مانند آسیاییها، آفریقایی-آمریکاییها و اسپانیاییتبارها، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به دیابت قرار دارند. فشار خون بالا: فشار خون بالا میتواند خطر ابتلا به دیابت را افزایش دهد. کلسترول بالا: کلسترول بالا نیز میتواند خطر ابتلا به دیابت را افزایش دهد. دیابت بارداری: همانطور که قبلاً ذکر شد، زنان مبتلا به دیابت بارداری در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به دیابت نوع 2 در آینده قرار دارند. سندرم تخمدان پلیکیستیک (PCOS): زنان مبتلا به PCOS در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به دیابت قرار دارند.تشخیص زودهنگام دیابت بسیار مهم است، زیرا بسیاری از افراد مبتلا به دیابت نوع 2 به مدت چندین سال از بیماری خود بیاطلاع هستند. شناخت علائم هشدار دهنده دیابت میتواند به شما کمک کند تا در صورت مشاهده هر یک از این علائم، به پزشک مراجعه کنید:
تشنگی بیش از حد: یکی از علائم شایع دیابت، احساس تشنگی بیش از حد است. تکرر ادرار: افزایش قند خون باعث میشود که کلیهها برای دفع قند اضافی بیشتر کار کنند و این میتواند منجر به تکرر ادرار شود. خستگی: افزایش قند خون میتواند منجر به خستگی و ضعف شود. تاری دید: افزایش قند خون میتواند بر عدسی چشم تأثیر بگذارد و باعث تاری دید شود. کاهش وزن غیرقابل توضیح: در برخی موارد، دیابت میتواند منجر به کاهش وزن غیرقابل توضیح شود. بهبودی کند زخمها: افزایش قند خون میتواند به روند بهبود زخمها آسیب برساند. عفونتهای مکرر: افراد مبتلا به دیابت بیشتر در معرض خطر ابتلا به عفونتها هستند. بیحسی یا سوزن سوزن شدن در دستها یا پاها: آسیب عصبی ناشی از دیابت میتواند منجر به بیحسی یا سوزن سوزن شدن در دستها و پاها شود.تشخیص دیابت معمولاً با استفاده از آزمایشهای خون انجام میشود. این آزمایشها میتوانند سطح قند خون شما را در زمانهای مختلف اندازهگیری کنند.
آزمایش قند خون ناشتا (Fasting Plasma Glucose Test): این آزمایش بعد از حداقل 8 ساعت ناشتایی انجام میشود. سطح قند خون نرمال در حالت ناشتا کمتر از 100 میلیگرم در دسیلیتر است. سطح قند خون بین 100 تا 125 میلیگرم در دسیلیتر به عنوان پیش دیابت در نظر گرفته میشود و سطح قند خون 126 میلیگرم در دسیلیتر یا بیشتر نشان دهنده دیابت است. آزمایش تحمل گلوکز خوراکی (Oral Glucose Tolerance Test - OGTT): این آزمایش بعد از نوشیدن یک محلول قندی انجام میشود. سطح قند خون 2 ساعت بعد از نوشیدن محلول اندازهگیری میشود. سطح قند خون نرمال 2 ساعت بعد از نوشیدن محلول کمتر از 140 میلیگرم در دسیلیتر است. سطح قند خون بین 140 تا 199 میلیگرم در دسیلیتر به عنوان پیش دیابت در نظر گرفته میشود و سطح قند خون 200 میلیگرم در دسیلیتر یا بیشتر نشان دهنده دیابت است. آزمایش هموگلوبین A1c (A1c Test): این آزمایش میانگین سطح قند خون شما را در 2 تا 3 ماه گذشته نشان میدهد. سطح A1c نرمال کمتر از 5.7٪ است. سطح A1c بین 5.7٪ تا 6.4٪ به عنوان پیش دیابت در نظر گرفته میشود و سطح A1c 6.5٪ یا بیشتر نشان دهنده دیابت است.در مرکز تخصصی دیابت تبریز، تمامی این آزمایشها با استفاده از تجهیزات پیشرفته و تحت نظر متخصصان مجرب انجام میشود تا تشخیص دقیق و سریع دیابت امکانپذیر شود.
هدف اصلی درمان دیابت، کنترل سطح قند خون در محدوده نرمال و جلوگیری از عوارض بیماری است. رویکردهای متعددی برای رسیدن به این هدف وجود دارد:
تغییر سبک زندگی: تغییر در رژیم غذایی و افزایش فعالیت بدنی از مهمترین گامها در کنترل دیابت هستند. دارو درمانی: در برخی موارد، تغییر سبک زندگی به تنهایی کافی نیست و نیاز به استفاده از داروهای خوراکی یا تزریقی برای کنترل قند خون وجود دارد. انسولین درمانی: افراد مبتلا به دیابت نوع 1 و برخی از افراد مبتلا به دیابت نوع 2 نیاز به تزریق انسولین دارند.تغذیه نقش کلیدی در مدیریت دیابت ایفا میکند. یک رژیم غذایی سالم و متعادل میتواند به کنترل سطح قند خون، کاهش وزن و بهبود سلامت کلی کمک کند.
انتخاب غذاهای کم کربوهیدرات: کربوهیدراتها بیشترین تأثیر را بر سطح قند خون دارند. بنابراین، مهم است که انتخابهای هوشمندانهای داشته باشید و غذاهایی با شاخص گلیسمی پایین را انتخاب کنید. این غذاها به آرامی هضم میشوند و باعث افزایش ناگهانی قند خون نمیشوند. مصرف فیبر کافی: فیبر به تنظیم قند خون کمک میکند و باعث احساس سیری میشود. منابع خوب فیبر شامل میوهها، سبزیجات، غلات کامل و حبوبات هستند. چربیهای سالم: مصرف چربیهای سالم مانند چربیهای موجود در روغن زیتون، آووکادو و آجیلها میتواند به بهبود سلامت قلب و عروق کمک کند. پروتئین کافی: پروتئین به حفظ توده عضلانی کمک میکند و باعث احساس سیری میشود. منابع خوب پروتئین شامل گوشت بدون چربی، مرغ، ماهی، تخم مرغ، لبنیات کم چرب و حبوبات هستند. محدود کردن مصرف قند و شیرینی: قند و شیرینیها باعث افزایش سریع قند خون میشوند و باید به میزان محدود مصرف شوند. نوشیدن آب کافی: نوشیدن آب کافی به حفظ هیدراتاسیون بدن کمک میکند و میتواند از افزایش قند خون جلوگیری کند.فعالیت بدنی منظم به بدن کمک میکند تا از انسولین به طور موثرتری استفاده کند، سطح قند خون را کاهش دهد، وزن را کنترل کند و سلامت قلب و عروق را بهبود بخشد. توصیه میشود که بزرگسالان حداقل 150 دقیقه در هفته فعالیت بدنی با شدت متوسط داشته باشند. این فعالیت میتواند شامل پیادهروی، دویدن، شنا، دوچرخهسواری یا هر فعالیت دیگری باشد که ضربان قلب شما را افزایش دهد.
قبل از شروع هر برنامه ورزشی جدید، با پزشک خود مشورت کنید، به خصوص اگر مبتلا به دیابت هستید.
با مدیریت صحیح دیابت، میتوان از بروز بسیاری از عوارض جدی پیشگیری کرد:
بیماریهای قلبی و عروقی: دیابت خطر ابتلا به بیماریهای قلبی و عروقی مانند سکته قلبی و سکته مغزی را افزایش میدهد. آسیب عصبی (نوروپاتی): دیابت میتواند به اعصاب آسیب برساند و منجر به بیحسی، سوزن سوزن شدن و درد در دستها و پاها شود. بیماری کلیوی (نفروپاتی): دیابت میتواند به کلیهها آسیب برساند و منجر به بیماری کلیوی مزمن و نارسایی کلیه شود. آسیب چشمی (رتینوپاتی): دیابت میتواند به عروق خونی شبکیه آسیب برساند و منجر به کاهش بینایی و نابینایی شود. مشکلات پا: افراد مبتلا به دیابت بیشتر در معرض خطر ابتلا به زخمهای پا و عفونتها هستند.در مرکز تخصصی دیابت تبریز، پزشکان متخصص با ارائه آموزشهای لازم و انجام معاینات منظم، به شما کمک میکنند تا از بروز این عوارض پیشگیری کنید.
انتخاب یک مرکز تخصصی دیابت با کادر مجرب و تجهیزات پیشرفته میتواند نقش مهمی در موفقیت درمان شما داشته باشد. مرکز تخصصی دیابت در تبریز با ارائه خدمات زیر، انتخاب مناسبی برای شماست:
برترین پزشکان متخصص: این مرکز با همکاری برترین پزشکان متخصص غدد و متابولیسم، داخلی و تغذیه، خدمات تخصصی و با کیفیتی را به بیماران ارائه میدهد. تجهیزات پیشرفته: این مرکز مجهز به جدیدترین تجهیزات تشخیصی و درمانی است که امکان تشخیص دقیق و درمان موثر دیابت را فراهم میکند. برنامههای درمانی فردی: پزشکان این مرکز با توجه به شرایط خاص هر بیمار، برنامههای درمانی فردی و متناسب با نیازهای او را طراحی میکنند. آموزش و مشاوره: این مرکز با ارائه آموزشهای لازم در زمینه تغذیه، ورزش و مراقبت از خود، به بیماران کمک میکند تا دیابت خود را به طور موثر مدیریت کنند. محیط آرام و دلپذیر: این مرکز محیطی آرام و دلپذیر را برای بیماران فراهم کرده است تا بتوانند با آرامش و اطمینان خاطر، درمان خود را پیگیری کنند. آیا دیابت درمان دارد؟در حال حاضر، دیابت نوع 1 درمان قطعی ندارد، اما با مدیریت صحیح و کنترل قند خون میتوان از عوارض بیماری پیشگیری کرد. دیابت نوع 2 اغلب با تغییر سبک زندگی و دارو قابل کنترل است و در برخی موارد ممکن است به طور موقت یا دائم بهبود یابد.
آیا میتوان از دیابت پیشگیری کرد؟پیشگیری از دیابت نوع 1 در حال حاضر امکانپذیر نیست. اما با تغییر سبک زندگی و کنترل وزن، میتوان خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را کاهش داد.
چه غذاهایی برای افراد مبتلا به دیابت مناسب نیست؟افراد مبتلا به دیابت باید از مصرف غذاهای پر قند و شیرینی، غذاهای فرآوری شده، نوشیدنیهای شیرین، غذاهای پرچرب و غذاهای حاوی کربوهیدرات تصفیه شده مانند نان سفید و برنج سفید خودداری کنند.
آیا میتوان با ورزش دیابت را کنترل کرد؟ورزش منظم نقش مهمی در کنترل دیابت دارد. فعالیت بدنی به بدن کمک میکند تا از انسولین به طور موثرتری استفاده کند و سطح قند خون را کاهش دهد.
این مقاله با نظارت و بررسی دکتر سوسن احمدی پیرشهید و تیم پزشکی مجرب ایشان تهیه و منتشر شده است.
بیدیتا مرجع تخصصی آموزشهای ویدیویی پزشکی زیبایی است که با هدف ارتقاء دانش و مهارت پزشکان، دانشجویان و علاقهمندان حوزه زیبایی راهاندازی شده است. بیدیتا مجموعهای ارزشمند از فیلمهای آموزشی بهروز، مباحث تخصصی و نکات کلینیکی را با همکاری برترین اساتید و متخصصان این حوزه ارائه میکند.
در بیدیتا میتوانید به موارد زیر دسترسی داشته باشید:
برای دسترسی به آموزشهای ویدیویی پزشکی زیبایی، مشاهده ویدیوها و بهرهگیری از نکات آموزشی و تخصصی، به وبسایت bidata.ir مراجعه کنید و از معتبرترین مرجع آموزشهای ویدیویی پزشکی زیبایی در ایران استفاده نمایید.